Một người quản lí cao cấp nói với tôi: “Chỉ có một câu hỏi duy nhất mà mọi công ty đều muốn hỏi người tốt nghiệp đại học: “Tại sao chúng tôi thuê bạn?” Và nếu họ có thể trả lời nó một cách đứng đắn, họ sẽ có được việc làm. Dĩ nhiên, không ai sẽ hỏi một cách trực tiếp nhưng đó là “câu hỏi then chốt” đằng sau mọi câu hỏi phỏng vấn. Sinh viên không chuẩn bị để trả lời câu hỏi này sẽ trượt phỏng vấn.”
Nhiều sinh viên trả lời: “Nếu được thuê, tôi sẽ làm việc chăm chỉ.” Tất nhiên bạn phải làm việc chăm chỉ, bằng không họ sẽ đuổi bạn. Nhưng đó không phải là câu trả lời mà công ty muốn nghe. Những người khác có thể trả lời: “Tôi muốn làm việc cho công ty của ông.” Điều đó không trả lời câu hỏi vì nếu bạn không muốn làm việc cho họ thì tại sao xin việc Một số sinh viên nói: “ông nên thuê tôi vì tôi là sinh viên giỏi.” Điều đó không trả lời cho câu hỏi mà họ muốn nghe. Vì có ai lại nói: “Thuê tôi đi vì tôi là sinh viên kém?”
Vài người thậm chí còn phạm sai lầm bằng việc nói “Tôi là người giỏi nhất trong lớp .” Đó là câu trả lời rằng tôi kiêu căng và không có thái độ làm việc tốt. Đừng bao giờ kiêu căng bằng việc nói rằng bạn là giỏi nhất trong gì đó hay thông minh hơn ai đó. Thái độ kiêu căng là dấu hiệu cho việc KHÔNG ai thuê bạn.
Vậy bạn có trả lời cho câu hỏi này không?
Câu trả lời rất đơn giản: “Hãy nói điều gì mà công ty cần và bạn có thể cung cấp.”
Trước khi làm đơn xin bất kì việc nào, bạn phải đọc mô tả việc làm một cách kĩ lưỡng để nhận diện các kĩ năng và kinh nghiệm được liệt kê. Bạn phải tự hỏi liệu bạn có tri thức và kĩ năng để hoàn thành chúng không rồi dùng điều đó làm nền tảng cho mọi câu trả lời của bạn. Nếu công ty đang tìm kĩ năng phát triển phần mềm thì nói với họ về các môn lập trình hay ngôn ngữ lập trình mà bạn biết, bạn có thể nói cho họ về vòng đời phát triển, các phương pháp và công cụ mà bạn quen thuộc. Nếu công ty cần kĩ năng quản lí dự án thì nói với họ về môn quản lí dự án, môn kĩ năng yêu cầu, và kĩ năng mềm mà bạn có v.v.
Những sinh viên thành công không chờ tới khi tốt nghiệp mới đọc mô tả việc làm. Họ đọc về mô tả việc khi bắt đầu lập kế hoạch nghề nghiệp của mình. Là sinh viên, họ lập kế hoạch nghề nghiệp của họ từ rất sớm. Bằng việc biết nhu cầu thị trường việc làm và kĩ năng nào cần, họ để nhiều nỗ lực hơn vào phát triển tri thức và kĩ năng đó trong trường để họ họ thu được ưu thế hơn người khác. Bằng việc gióng thẳng mục đích học tập của họ với yêu cầu việc làm tương lai, họ có chiều hướng rõ ràng cho việc học của họ. Bằng việc hiểu CÁI GÌ họ phải biết, TẠI SAO họ phải học, LÀM SAO họ áp dụng, họ học chăm chỉ hơn. Bằng việc chứng tỏ rằng họ có thể đáp ứng cho “nhu cầu” của công ti, họ bao giờ cũng có được việc làm mong muốn.
Tôi khuyên sinh viên: “Chú trọng vào điều các bạn có thể làm cho công ty, không vào điều họ có thể làm cho các bạn. VÀ phải chắc kĩ năng của các bạn sẽ có ích cho công ty.” Tôi khuyên các sinh viên đưa ra bằng chứng cho từng câu trả lời. Chẳng hạn sinh viên có thể nói với người quản lí rằng họ học tốt các môn lập trình với điểm cao, hay trong dự án Capstone, họ là người quản lí dự án v.v. Đừng bao giờ khoe khoang rằng bạn giỏi hơn hay thông minh hơn bất kì ai mà chỉ cho họ bằng chứng để thẩm tra kĩ năng của các bạn. Các bạn có thể nói: “Tôi nghĩ kĩ năng phát triển phần mềm của tôi sẽ cho phép tôi đóng góp cho công ty của ông với đào tạo tối thiểu.” Hay “Đây là cái gì đó mà tôi đã làm trong dự án trong lớp nơi tôi đã viết hơn vài nghìn dòng mã mà không có lỗi.” Hay “Tôi đã hoàn thành ba hàm chính trong Dự án Capstone. Đây là một số mã của tôi và tài liệu dự án Capstone cuối cùng.”