The godfather – Bố già một cuốn tiểu thuyết có cốt truyện như một thước phim hành động về mafia, mặt khác còn là câu chuyện, là những bài học sâu sắc về gia đình, quyền lực, chủ nghĩa tư bản, xứng đáng là một trong 100 cuốn sách nên đọc nhất của thời đại.
Hiếm có tác phẩm nào có thể gói gọn cả một xã hội, một nền văn hóa, truyền thống mafia nước Ý vừa tình cảm, nhiều cảm xúc lại vừa bạo tàn, phũ phàng và đau thương như Bố già. Đặc biệt khắc họa chân dung người thủ lĩnh đầy bản lĩnh, đầy trách nhiệm, cả trí huệ lẫn cách làm người của ông làm bao người phải ngưỡng mộ.
Từ một kẻ nhập cư từ xứ Sicily qua Mỹ với hai bàn tay trắng – làm việc trong tiệm chạp phô, không màng chuyện thiên hạ để được bình yên nhưng có một cái duyên đặc biệt trong xã hội thời đó đã khiến ông bước sang cuộc sống của một mafia – một ông trùm tột đỉnh về quyền uy – người duy nhất đủ thế lực, đủ sáng suốt để giải quyết những rắc rối cho những người xung quanh. Trong xã hội nhuốm đầy màu đen, máu và tội ác.
Bố già đã dạy cho con cái những quy tắc sống và tồn tại như thế nào. Là một ông trùm có quyền lực tối cao nhưng luôn giữ được tấm lòng hiệp nghĩa giúp đỡ người thân bạn bè với toàn bộ khả năng của mình, là chỗ dựa cho họ, không khó hiểu khi mọi người trìu mến gọi một ông trùm là Bố già.
Tên của Bố già – Vito Corleone cũng là lấy họ theo tên làng trước đây ông sống, đủ biết tình cảm của ông đối với quê hương như thế nào. Bên cạnh nhân vật trung tâm – một hổ chúa đó còn những đứa con với những nét riêng biệt, còn là những người vợ chấp nhận một cuộc sống ẩn dật, bỏ dở công việc mình từng mơ ước, cũng như công việc riêng của chồng, toàn tâm toàn ý là người vợ hiền, người mẹ đảm đúng theo hình mẫu phụ nữ truyền thống Sicile, là hậu phương vững chắc để chồng con yên tâm làm việc.
Nhân vật trung tâm của tác phẩm cũng là hiện thân cho một kho triết lý nhân sinh, đối nhân xử thế rất “đời” được rút ra từ những năm tháng lăn lộn giữa chốn giang hồ vào sinh ra tử, là sự tổng hợp của nhiều hiểu biết về con người, xã hội – những giá trị đó vẫn nguyên vẹn tới ngày nay. Không quá lời khi nói Bố già là đáp án cho mọi câu hỏi.
Những triết lý nhân sinh, đối nhân xử thế trong tác phẩm khiến bạn phải suy ngẫm：
– Lời hứa là thứ bạn phải cân nhắc, đừng hứa nếu không thực hiện được và đừng bao giờ xem nhẹ nó.
– Gia đình là thứ quý giá nhất, con cái là tài sản quý báu nhất, quý báu hơn tất cả tiền bạc và quyền lực trên thế gian này, một người đàn ông không dành thời gian ở cùng gia đình, thì không thể trở thành một người đàn ông chân chính.
– Không dính vào cuộc sống riêng tư của người khác, dù đó là anh em ruột thịt cũng có cuộc sống riêng tư của họ.
– Đừng hành động trước khi suy nghĩ, hãy cân nhắc tất cả trường hợp có thể xảy ra, hãy nghĩ đến hệ quả của chúng, hãy bình tĩnh suy xét, thông thái trong các trường hợp. Anh cả Santino cũng vì hành động cảm tính mà trả giá bằng mạng sống – hãy trở thành con người không dễ bị người khác bắt thóp.
– Hãy để mắt đến tất cả những người xung quanh, từ người thân bạn bè, đặc biệt là kẻ thù – bạn sẽ không biết chúng giở thủ đoạn gì sau lưng và bạn sẽ thê thảm thế nào dưới bàn tay chúng.
– Cùng với gia đình thì tình bạn là thứ được xếp gần như ngang bằng, đứng trên cả quyền lực, xây dựng tình bằng hữu bằng lòng tin, sự tôn trọng và công việc, vì đó là thứ cần xây dựng rất lâu nhưng rất dễ đổ vỡ.
– Tội phạm là những phần tử trí thức thực sự rất mạnh, điển hình là Tom Hagen – một trợ thủ đắc lực cho Bố già, làm việc với kiến thức của mình đã giúp Bố già rất nhiều . “Luật sư với chiếc cặp táp có thể đánh cắp nhiều tiền hơn kẻ mang súng.”
– Việc kinh doanh, công việc cụ thể của bạn, chỉ nên để nội bộ gia đình bạn biết – như vậy công việc của bạn sẽ bớt đi một kẻ thù.
– Vũ lực là lựa chọn cuối cùng, kẻ chỉ biết dùng vũ lực mà không biết suy nghĩ chỉ là kẻ vô năng.
– Đưa ra đề nghị với người khác hãy thể hiện sự tôn trọng và tính bằng hữu, như vậy bạn dễ dàng được đáp ứng hơn.
– Hãy tạo cho mình mạng lưới quan hệ rộng rãi, một cộng đồng bạn có thể được giúp đỡ bởi họ khi bạn cần.
– Hãy làm việc có kế hoạch, người sống và làm việc theo kế hoạch sẽ nhanh chóng đạt được mục tiêu của mình hơn những kẻ làm việc không có sự chuẩn bị. Sự chuẩn bị là nền móng vững chắc cho bạn bước tiếp đến tương lai.
Với độc giả Việt Nam, Bố già có nhiều bản dịch do các dịch giả dịch khác nhau nhưng cuốn Bố già do dịch giả Ngọc Thứ Lang dịch được đánh giá là tác phẩm cuốn hút nhất, với văn phong hào sảng, đậm chất giang hồ, Ngọc Thứ Lang vẽ lại chân thực tính cách, con người của các nhân vật trong bản gốc của Mario Puzo bằng tiếng Việt.
Đọc ngay Bố già để hiểu, để suy ngẫm lại những thông điệp tác giả gửi đến độc giả cũng như tìm cho mình câu trả lời cho những tình huống tiến thoái lưỡng nan.