Thế lực khác trú và vấn đề di dân vào Nam Kỳ – Đào Trinh Nhất là cuốn sách về lĩnh vức lịch sử – xã hội đầu tiên mà tôi đã say mê đọc nó trong hai ngày. Nó không như sách sử mà tối đã được học suốt thời gian đi học, mà ngược lại, tôi cảm nhận được nỗi lòng của tác giả dành cho đất nước, dành cho đồng bào mình hồi đó và cả mai sau. Có lẽ hồi tôi đi học, sự hiểu biết của tôi còn quá ít ỏi hay là ít hơn bây giờ nên tôi đã yêu những trang sử chăng?
Cuốn sách gồm hai phần chính, phần thứ nhất tác giả nói về thế lực khách trú (người Hoa) tại nước ta, phần hai tác giả trình bày vấn đề di dân vào Nam Kỳ.
Cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên năm 1924, lúc đó tác giả cũng ở tuổi 24. Ngay sau khi được xuất bản, cuốn sách vừa ra tới tiệm đã được thế lực khách thuê người mua vét cạn đem về đốt.
Cuốn sách có uy lực gì mà thế lực khách lại sợ đến thế? Tại sao tên sách lại có hai chữ “thế lực”? Rốt cuộc thì người Tầu sinh sống tại đất nước mình là điều tốt hay xấu? Hai chữ “thế lực” cho ta liên tưởng tới thứ chả có gì tốt cho ta cả, nó là mối đe dọa cho hiện tại và tương lai của ta.
Vậy thì người Tầu đã làm những gì khi sinh sống trên đất của chúng ta? Hãy đọc Thế lực khách và vấn đề di dân vào Nam Kỳ để có được câu trả lời xác đáng.