Tôi được nhà xuất bản Kim Đồng lì xì cuốn sách này hồi Tết năm ngoái khi tham gia minigame. Yêu cuốn sách ngay từ cái nhìn đầu tiên vì bìa sách và tựa sách quá dễ thương, gợi nhắc bao kỷ niệm về ngày Tết của tuổi thơ.
Qua từng trang sách Nhớ ơi là Tết, tác giả Thái Hương Liên dẫn độc giả về với xứ Đoài êm đềm, cổ kính quê mình để cảm nhận cái Tết cổ truyền thuở còn thiếu thốn. Đó là hình ảnh cánh đồng lúa nơi các bà, các cô vừa lom khom cấy, vừa rôm rả câu chuyện sắm Tết. Tôi nhớ ngày còn nhỏ có lần tôi đã hỏi mẹ một câu hỏi rất ngô nghê: “Mẹ ơi, tại sao Tết năm nào nhà mình cũng phải gieo mạ ở sân rồi đi cấy, sao không để sân sạch sẽ để ăn Tết hả mẹ?”. Mẹ tôi bật cười rồi bảo: “Ôi con tôi, nếu mà không có cái sân mạ này thì sang năm nhà mình không có Tết nữa đâu con ạ. Sẽ chết đói mất”. Giờ nghĩ lại vẫn thấy buồn cười. Là hình ảnh khu chợ làng với những gian lều lúp xúp: góc này là hàng trầu cau, góc kia là khu hàng xén với gương, lược, kim, chỉ, bút, vở… Ở góc khác là gian lều treo đầy áo quần rực rỡ; bên này là hàng quà bánh, bên kia bày bán chuối, bưởi vàng ươm. Và đặc biệt là góc bán tranh Đông Hồ đầy màu sắc, hình ảnh sống động làm nên phong vị Tết.
Lại gần hơn, ta sẽ thấy thấp thoáng trong bức tranh làng quê ấy “sắc tím sắc trắng của hoa đồng nội đẹp mơ hồ trong làn mưa huyền ảo” dọc bờ đê. Nổi bật lên là màu đỏ rực của những bông gạo trổ cuối xuân. Góc kia là cái giếng cổ to tướng tuổi đời hàng trăm năm, góc này là con ngõ nhỏ với hàng xoan đào trải xuống đất “tấm thảm hoa tim tím”; là “ngôi nhà có mái ngói rêu phong”; là góc “sân vườn rợp mát bóng giàn bầu giàn mướp trĩu trịt nõn nà”. Đó còn là cả ký ức về “đôi dép đã mòn vẹt cả đế” và tiếng cười vui trẻ thơ khi được mua đôi dép đượm mùi nhựa mới, niềm hân hoan khi được là ủi thẳng thớm bộ quần áo cũ bằng “chiếc bàn là Con Gà dùng than thần thánh”, nhớ mùa Tết “chỉ nghe tiếng lợn kêu lúc trời chưa rạng đã bồn chồn”…
Đó không chỉ là hồi ức của riêng tác giả mà còn là hồi ức của chính tôi cũng như rất nhiều những độc giả khác nữa. Ngày nhỏ cứ vào dịp Tết là nhà ông ngoại tôi lại mổ lợn từ 28 Tết lấy thịt nạc gói bánh chưng, xay giò lụa; thịt thủ thì bó giò mỡ. Lợn thường được mổ và xẻ thịt trên một tấm gỗ to kê ngay trong chuồng. Nhà tôi năm nào cũng gói bánh chưng, có năm còn gói hai lần. Hai mươi Tết gói một lần rồi đến hai bảy Tết lại gói bánh lần nữa. Bố tôi bảo nhà nghèo chẳng sắm sửa được nhiều như người ta thì cũng phải có nồi bánh chưng cho chị em tôi đỡ tủi thân. Ba đứa chúng tôi luôn được bố giao cho nhiệm vụ rửa lá dong và gấp lá theo khuôn phụ bố. Việc vo gạo, thổi đậu xanh là của mẹ tôi. Lần nào mẹ cũng cho ba chị em mỗi đứa một nắm đậu nho nhỏ. Mùi đậu thơm, vị bùi và ngọt sẽ đọng lại mãi trong tâm trí tôi không bao giờ quên được. Bố còn có ba cái khuôn bánh nhỏ xíu để gói cho chị em tôi những chiếc bánh chưng xinh xắn mà bố gọi là “bánh cóc”. Rồi đến khi luộc bánh chúng tôi đều đòi thức để chông nom nồi bánh cùng với bố. Kết quả là lúc nào cũng ngủ quên đến sáng hôm sau:)). Biết bao kỷ niệm đẹp đẽ cứ ùa về ngập ngụa trong tâm trí tôi khi lật giở từng trang sách nhỏ.
Tết giờ đây đã đủ đầy. Tết của thời đại 4.0 đã khác rất nhiều so với Tết xưa. Nhiều người chẳng còn mặn mà với Tết, với những giá trị truyền thống của cha ông nữa. Ngày xưa phải dành dụm gom góp cả năm trời mới có được một cái Tết. Ngày nay, người ta chỉ cần ngồi nhà nhấn bàn phím một cái là “có Tết”, nhưng nhiều khi chưa phải là Tết đúng nghĩa.
Bằng tình yêu của người con sinh ra, lớn lên và gắn bó với quê hương; tình yêu với những giá trị truyền thống xưa nhưng không bao giờ cũ được gửi gắm trong cuốn sách, Thái Hương Liên đã đưa bạn đọc lớn tuổi về miền ký ức thân thương, những khoảnh khắc thiêng liêng không bao giờ trở lại. Còn với bạn đọc nhỏ tuổi, cuốn sách như câu chuyện kể của bà, của mẹ về những cái Tết xa xưa tràn đầy sự háo hức.
Để kết thúc bài viết này tôi xin được chia sẻ với mọi người bài thơ con cóc tôi làm hồi lớp sáu:
XUÂN VỀ
Đông vội vã đi đâu
Nhường xuân về trẩy hội
Đàn én cũng bay vội
Liệng một vòng con thoi
Các bạn hãy nhìn coi
Đào mai khoe sắc thắm
Càng nhìn càng say đắm
Náo nức tâm hồn ta.^^