Khuyến học hay những bài học về tinh thần độc lập tự cường của người Nhật Bản. Đề cập tới tinh thần cơ bản của con người và mục đích thực thụ của học vấn, là cuốn sách có ảnh hưởng sâu sắc tới người dân Nhật Bản.
Nội dung
Phần 1: Trời không tạo ra người đứng trên người
Mọi người sinh ra đều bình đẳng, nếu có khác biệt là do học vấn
Học những mộn thiết thực cho cuộc sống
Tự do không phải là chỉ biết có tôi, cho riêng tôi
Học để dám nói lên chính kiến và thực hiện đầy đủ bổn phận với đất nước
Học để hiểu “trách nhiệm của bản thân”
Phần 2: Người chịu thiệt thòi nhất là những kẻ vô học
Không có miếng ăn ngon nếu chỉ là cái “Tủ kiến thức”
Tại sao không triệt để vận dụng “bình đẳng”?
Mọi “ham muốn” không làm ảnh hưởng tới người khác đều là thiện
Học để hiểu “thế nào là làm tròn công việc của mình”
Không có gì đáng sợ hơn là ngu dốt
Phần 3: Hun đúc nuôi dưỡng chí khí độc lập ra sao?
Nỗ lực có thể thay đổi được Thiên mệnh
Thường xuyên “tôi luyện chí khí tinh thần” là rất quan trọng
Làm thế nào để hun đúc và gìn giữ được chí khí độc lập và tự do
“Dân” của Imagawa Yoshimoto và “dân” của Napoleon đệ tam
Nỗi hổ nhục của cá nhân cũng là nỗi hổ nhục của quốc gia
Phần 4: Trách nhiệm của “người đứng trên người”
Làm sao để Nhật Bản có được nền độc lập thực sự?
Văn minh không tiến bộ nếu chỉ dùng quyền lực
Cái gì đẻ ra “khí chất nhu nhược” của người Nhật Bản?
Đáng buồn là nước ta chỉ có người Nhật mà không có quốc dân Nhật
Những thứ không có ích chắc chắn sẽ có hại
Chưa làm thử mà cứ ngồi phán đúng sai
Phần 5: Lòng quả cảm của con người sinh ra từ đâu?
Đang hạnh phúc thì chớ quên sẽ có lúc đối mặt với tủi nhục
Tinh thần, chí khí độc lập là điểm xuất phát của mọi vấn đề
Vận hội sẽ hé mở những nơi phát huy được chí khí của mình
Khai phá văn minh là nhiệm vụ của tầng lớp trí thức trung lưu
Phần 6: Luật pháp quý giá như thế nào?
Quốc dân phải làm tròn bổn phận “một thân hai vai”
“Trung thần nghĩa sĩ” dưới góc độ pháp luật
“Tenchuy” – Thay trời trừng phạt
Luật cần rõ ràng, đơn giản, nhưng phải nghiêm minh
Bộ máy hành chính với những quan chức “đầu gỗ”
Phần 7: Trách nhiệm của quốc dân
Nghĩa vụ của quốc dân
Quyền lợi của quốc dân
Phải đóng thuế
Đánh mất khí tiết, làm hại đến con cái, cháu chắt
Như thế nào “tử vì đạo”?
Phải biết hy sinh thân mình như thế nào?
Phần 8: Đừng đánh giá người khác bằng suy xét chủ quan của mình
Tự do sinh sống miễn là không vượt quá bổn phận tự thân
Luận thuyết vô lý: Phật Bà Quan Âm giết người
Những lời dạy không thể chấp nhận tại trường “nữ học”
Đừng tin những điều nói bậy của “Chu Tử”
Không phải mọi điều trong “Luận Ngữ” đều đúng
Phần 9: Mục đích của học vấn là gì?
Có những người cảm thấy thỏa mãn chẳng khác gì loài sâu kiến
Học tập, làm việc vì xã hội
Đừng thừa hưởng “di sản vĩ đại” mà không biết tạ ơn ai
Đừng để mai một tài năng
Phần 10: Hãy sống và hy vọng ở tương lai
Còn trẻ mà lại muốn lựa chọn những công việc an nhàn
Học tập phương Tây nhưng không được quá sùng bái
Hy vọng vào tương lai xán lạn là liều thuốc an ủi nỗi bất hạnh hiện thời
Hãy can đảm lên hỡi các bạn Nakatsu
Phần 11: Đẳng cấp địa vị đẻ ra các chí sĩ rởm
Quan điểm thường thấy ở những người đứng trên người
Vì sao cứ muốn quan hệ ngoài xã hội phải như quan hệ tra con trong gia đình?
“Biển thủ, tư túi” trách nhiệm của ai?
Tại sao lũ chí sĩ rởm lại cứ hoành hành mãi vậy?
Không thể trông cậy vào thiểu số “nghĩa sĩ”
Địa vị đẳng cấp và chức vụ là hai việc hoàn toàn khác nhau
Phần 12: Hãy học cách diễn thuyết có hiệu quả
Diễn thuyết và tranh luận nhằm nâng cao kiến thức
Học quản trị kinh doanh mà không tính toán được niêu cơm ở nhà
Bí quyết duy nhất để nâng cao kiến thức: không được tự mãn
Tiêu chuẩn để đánh giá trường học
Phần 13: Tệ hại nhất là tham lam
Dục vọng là điều tốt hay xấu tùy theo cách biểu hiện
“Tham lam” đối với người khác chính là nguồn gốc của mọi thói xấu
Nghèo khổ không phải là nguyên nhân
Lời than của Khổng Tử
Thực trạng hẫu cung, noi thói tham lam hoành hành
Nhật Bản hiện nay vẫn chưa thoát khỏi tính chất “hậu cung”
Mặt đối mặt mới vỡ lẽ…
Phần 14: Phải luôn xem lại tinh thần của bản thân
Con người luôn gặp những thật bại không ngờ tới
Đây là điều quan trọng nhất trong làm ăn
Cách tính toán “cái được, cái mất” trong cuộc đời
“Chăm sóc” có hai vế
Không thể bảo hộ nếu thiếu chỉ dẫn
Cần thiết phải có cả hai loại “chăm sóc” trong chính trị
Phần 15: Thu có chọn lọc văn minh phương Tây
Việc tìm kiếm chân lý thường bắt đầu từ sự hoài nghi
Tìm cái gì và nghi ngờ cái gì?
Nếu Nhật Bản là phương Tây…
Chỉ có học vấn mới nuôi dưỡng năng lực phán đoán
Phần 16: Chạy theo độc lập vật chất sẽ đánh mất độc lập tinh thần
Độc lập cũng có hai dạng
Để gìn giữ độc lập tinh thần, phải biết cách tiêu đồng tiền
Chỉ tin khi thấy kết quả
Để có năng lực phán đoán và hành động cần có động cơ và bánh lái
Phê phán người khác thì dễ
Phần 17: Bàn về sự tín nhiệm
Nói tới tín nhiệm tức là nói tới độ tin cậy
Thật và giả khác nhau ra sao?
Cần nói về bản thân mình
Coi trọng tiếng mẹ đẻ
Khi giao tiếp nét mặt cần tươi tắn, đừng để người ta ghét
Vứt bỏ hình thức, hãy thật lòng, thành thật
Tìm kiếm bạn mới, không quên bạn cũ